**Borsa İstanbul'da Yeni Dönem: Açığa Satış Yasağı Kaldırılabilir!** Son aylarda yatırımcıları endişelendiren Borsa İstanbul'da, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in açıklamalarıyla yeni bir dönem başlayabilir. BIST50'deki açığa satış yasağının kaldırılması değerlendiriliyor. Bu gelişme, yabancı yatırımcıların borsa girişini hızlandırması bekleniyor. Geçtiğimiz yaz yükselişle 11,252 puana ulaşan BIST100, son aylarda 8,654 puana kadar gerilemişti. Şimşek, yabancı fon sahiplerine yaptığı sunumda, makro ihtiyati tedbirlerin gevşetilmesi ve açığa satış yasağının kaldırılmasının olumlu etkilerini vurguladı. Açığa satış, yatırımcıların elinde olmayan hisse senetlerinin ödünç alınarak düşüş beklenmesiyle yapılan bir işlem stratejisi olup, yasağın kalkması Borsa İstanbul için pozitif etki yaratması bekleniyor.

**İstanbul'da Tekelleşme Riski ve Yatırımcı Profili** **Piyasa Dinamikleri ve Yatırımcı Yapısı** İstanbul'da borsa, büyük yatırımcıların piyasa üzerindeki etkisi nedeniyle önemli bir tekel ve manipulasyon riski taşımaktadır. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre, 1 milyon TL üzerinde portföye sahip yatırımcılar, toplam yatırımcı sayısının sadece %0,56'sını oluşturmasına rağmen, piyasa dinamiklerini önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Bu durum, Yatırım Uzmanı Sertaç Ekeke tarafından, büyük yatırımcıların piyasa manipülasyonu yapabileceği ve küçük yatırımcılar için risk oluşturduğu şeklinde yorumlanmaktadır. **Piyasa Değeri ve Yatırımcı Sayısı** 2024 itibarıyla borsa İstanbul’da toplam piyasa değeri 17,65 trilyon TL olarak kaydedilirken, işlem gören hisselerin, tahvillerin ve yatırım fonlarının toplam piyasa değeri 12,02 trilyon TL'yi bulmaktadır. Aktif yatırımcı sayısı ise 10,73 milyon kişiye ulaşmaktadır. Ancak, yatırımcı profilinde dikkate değer bir durum göze çarpmaktadır: Yatırımcıların büyük bir kısmı (her 4 kişiden 3'ü) portföyleri 50 bin liranın altında olan küçük yatırımcılardır. **Yatırımcı Davranışları** MKK verilerine göre, 1.000 TL'nin altındaki yatırımcılar toplam yatırımcıların %23,26'sını, 50.000 TL'nin altındaki yatırımcılar ise %72,37'sini oluşturmaktadır. Bu veriler, küçük yatırımcıların rantabıl fırsatları değerlendirmekte zorlandığını göstermektedir. Ayrıca, orta ölçekli yatırımcıların sayısında yaşanan düşüş, bu grubun borsa ile ilişkisini sorgulatmaktadır. **Piyasa Manipülasyonu İhtimali** Yatırım uzmanları, büyük yatırımcının az sayıda olmasına rağmen piyasa üzerindeki etkilerinin yüksek olduğunu vurgulamakta, bunun piyasa manipülasyonu ve tekelleşme ihtimalini artırabileceğini ifade etmektedir. İktisatçı Dr. Filiz Eryılmaz, borsa İstanbul'daki belirli kurumların işleme hacmindeki ağırlığının monopol yapıları oluşturabileceğini ve bunun küçük yatırımcılar için olumsuz sonuçlar doğurabileceğini belirtmiştir. **Yerli ve Yabancı Yatırımcılar Arasındaki Farklar** MKK’nın verilerine göre, yerli yatırımcı sayısı 7.124.990 gibi büyük bir rakama ulaşırken, yabancı yatırımcı sayısı sadece 29.843'tür. Yerli yatırımcılar toplam portföy büyüklüğünün %61,9'unu kontrol ederken, yabancılar bu oranın %38,1'ini elinde bulundurmaktadır. Yabancı yatırımcılar genellikle orta ve uzun vadede kazanç elde etmeye çalışırken, yerli yatırımcıların daha kısa vadeli hareketlerde bulunduğu görülmektedir. **Sonuç** Sonuç olarak, İstanbul borsasında küçük yatırımcıların büyük oyunculara karşı dezavantajlı konumda olduğu ve bu durumun piyasa dinamiklerini değiştirdiği anlaşılmaktadır. Yatırımcıların algısı, piyasa yapısı ve değişen dinamikler, Borsa İstanbul’un geleceği açısından kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda, piyasa derinliğinin artırılması ve küçük yatırımcıların korunmasına yönelik önlemler gereklidir.

Borsa İstanbul, son 3 ayda yüzde 21 oranında düşüş yaşayarak yatırımcılarını zor durumda bıraktı. Temmuz ayının son haftasından itibaren devam eden bu düşüş, makroekonomik iyileşmelere rağmen durdurulamadı. Yüksek jeopolitik riskler ve alternatif yatırım araçlarının cazibesi, yabancı yatırımcı çıkışları ve enflasyon gibi faktörler, endeksin toparlanmasını engelledi. 22 Temmuz’da 11.172 puanla tarihi rekor kıran Borsa İstanbul, 18 Ekim itibarıyla piyasa değerini 2,5 trilyon lira kadar kaybetti. Yatırımcı sayısı 1,5 milyon azalarak 7.1 milyona düştü. Analistler, borsa için sabır çağrısında bulunarak, düşüşlerin ardından bir toparlanma sürecinin mümkün olabileceğini belirtiyorlar.

Borsa İstanbul'da son 4 ayda hisse senedi yatırımcı sayısı 1 milyon 171 bin kişi azaldı. Gençler, özellikle 30 yaş altındaki grupta, bu düşüşün en büyük payını alıyor. Hisselerin zayıf performansı ve risksiz getiri imkanı sunan mevduat gibi alternatifler, yatırımcıların borsadan uzaklaşmasına neden oluyor. 15-29 yaş arası yatırımcılar arasında kayıp oranları sırasıyla yüzde 19 ve yüzde 26.64’e kadar çıkarken, bu grubun toplam düşüş içindeki payı yüzde 42’ye ulaşıyor. Kripto paralara olan ilginin azalması ve hisse senedi yatırımlarının eski cazibesini kaybetmesi, genç yatırımcıların borsa ile vedalaşmalarının arkasındaki sebepler arasında. Sonuç olarak, borsa yatırımcı profilleri değişiyor ve genç nesil, yatırım stratejilerini yeniden gözden geçiriyor.